ऑप्शन्स मध्ये ट्रेडिंग सुरू करण्या अगोदर , सर्वात प्रथम आपल्याला ऑप्शन चेन समजून घेणे खूप महत्त्वाचे आहे। कारण ऑप्शन चेन आपल्याला अंतर्निहित मालमत्तेची तरलता, अस्थिरता आणि कल या बद्दल माहिती देते, परंतु नेमक ऑप्शन चेन म्हणजे काय, आणि ते आपण ऑप्शन चेन कशी वाचायची कसे वाचले जाते (option chain analysis in Marathi)?
ऑप्शन चेन म्हणजे काय?
ऑप्शन ट्रेडिंगचे मुख्यतः दोन प्रकार आहेत (option trading in Marathi)। ते म्हणजे कॉल आणि पुट,या ऑप्शन मध्ये ट्रेड करण्यासाठी मार्केट चे विश्लेषण या बरोबरच इतर घटकांची माहितीही असणे खूप महत्त्वाची आहे।
आणि तीच माहिती मिळवण्यासाठी एक टेबल असतो , त्याला ऑप्शन चेन असे म्हणतात। आणि माहिती मिळवण्यासाठी याच टेबलचा वापर केला जातो।
म्हणून ऑप्शन चेन ही एख्याद्या विशिष्ट मालमत्तेसाठी उपलब्ध असलेल्या सर्व ऑप्शन करारांची सर्वसमावेशक सूची असते। जे कि कॉल आणि पुट ऑप्शन या संबंधित विविध स्ट्राइक किमती आणि एक्सपायरी या विषयी माहिती देते।
ऑप्शन चेन हे ऑप्शन ट्रेडर्स यांना कॉल ऑप्शन्स आणि पुट ऑप्शन्स या मधला फरक समजून घेणे आणि या बरोबरच एकाच दृश्यात विविध प्रकारच्या ऑप्शनच्या स्ट्राइक किमतींची तुलना करणे सोपे करते। सोप्या शब्दात सांगायचं झालं तर , ऑप्शन चेन हा बाजारातील लिक्विडिटी, अस्थिरता, मूल्य आणि खुल्या पोझिशन्सचा तपशील देणारा चार्ट आहे।
तर चला मग या विषयी आपण सविस्तर पणे समजून घेऊया आणि ऑप्शन चेन (option chain analysis in Marathi ) काय सूचित करते ते जाणून घेऊया।
ऑप्शन चेन हि यासारखी दिसते:
वरील फोटो मध्ये दाखवल्याप्रमाणे ऑप्शन चेन यामध्ये खालील पॅरामीटर्स असतात :
- स्पॉट प्राइस
- स्ट्राइक प्राइस
- एक्सपायरी
- एलटीपी (Last Traded Price)
- एलटीपी में बदलाव
- ओपन इंटरेस्ट
- वॉल्यूम
स्पॉट प्राइस और स्ट्राइक प्राइस
स्पॉट प्राइस हि अंतर्निहित मालमत्तेची असणारी वर्तमान बाजार किंमत दर्शवते। उदाहरणार्थ, वरील ऑप्शन मध्ये, चेन 18,203 ही निफ्टीची स्पॉट वैल्यू आहे। दुसरीकडे, केंद्रीय कॉलम स्ट्राइक प्राइस आहे। जे त्या किंमतीला दर्शवते ज्या वर ऑप्शन खरेदीदार मुदत संपल्यावर अंतर्निहित मालमत्ता खरेदी किंवा विक्री करण्यास बांधील असतात।
एक्सपाइरी डेट
एक्सपायरी डेट म्हणजे बायर हा ऑप्शन सेलर सोबत ट्रेड सेटल करण्यासाठी जी तारीख निवडतो। त्या तारखेला एक्सपायरी डेट असे म्हणतात। निफ्टी आणि बँक निफ्टी सारख्या निर्देशांकांसाठी, साप्ताहिक या सोबतच मासिक एक्सपायरी चे ऑप्शन सुद्धा आहेत।
तर दुसरीकडे, स्टॉक ऑप्शन यासाठी, फक्त एक केवळ मासिक एक्सपायरी ऑप्शन उपलब्ध आहे।
LTP in Option Chain in Marathi
डाव्या आणि उजव्या बाजूला असलेले हे दोन कॉलम क्रमशः कॉल ऑप्शन आणि पुट ऑप्शनच्या स्ट्राइक किंमतीशी संबंधित प्रीमियम किंमतीचे तपशील देतात।
LTP मधील होणाऱ्या बदलामुळे टेडरला बाजाराचे विश्लेषण करण्यास मदत मिळते। उदाहरणार्थ, जर LTP च्या मूल्यातील बदल हा पॉजिटिव असल्यास, तर ते बायर ची डिमांड म्हणजेच खरेदीदाराची मागणी दर्शवते।
जर कॉलचा LTP पॉझिटिव्ह असल्यास, तर तो बुलिश ट्रेडर ची माहिती देतो आणि जर पुट ऑप्शनच्या LTP मधील पॉजिटिव असल्यास तर तो बेयरिश ऑप्शन ट्रेडर ची माहिती देतो।
तथापि, जर बाजार दोन्ही बाजूंनी LTP मध्ये समान संकेत (सकारात्मक किंवा नकारात्मक) बदल दर्शवित असल्यास, तर अश्या प्रकारची स्थिती हि रेंज मार्केट स्थिती दर्शवते।
Open Interest in Option in Marathi
OI म्हणजे ऑप्शन चेनच्या सर्वात डाव्या आणि उजव्या बाजूला ओपन इंटरेस्ट हे मार्केट यामधील असणाऱ्या ओपन पोझिशन्सची संख्या दर्शवते। ओपन इंटरेस्ट डेटा हा एकटाच बाजारातील हालचाली निश्चित करण्यात मदत करत नाही।
जेव्हा OI मधील बदलांचा अभ्यास LTP आणि व्हॉल्यूम मधील बदलांच्या संबंधात अभ्यास केला जातो। तेव्हा तो एका विशिष्ट स्ट्राइक किमत यासाठी ट्रेडरच्या (खरेदीदार किंवा विक्रेता) आक्रमकता याबद्दल ते सांगत असते।
खालील तक्ता तुम्हाला ऑप्शन प्रीमियम किमतीच्या संदर्भात OI मधील बदल निर्धारित करण्यात मदत करते:
| एलटीपीच्या संदर्भात ओपन इंटरेस्ट मधील बदल | ||
| OI मधील बदलाव | LTP मधील बदलाव | ट्रेड पोजीशन |
| Increases | Positive | Long Buid Up |
| Increases | Negative | Short Build Up |
| Decreases | Positive | Short Covering |
| Decreases | Negative | Long Unwinding |
What is Volume in Options in Marathi
व्हॉल्यूम हा विशिष्ट ऑप्शन कराराची लिक्विडिटी निर्धारित करण्यात मदत करते. याव्यतिरिक्त, प्रीमियम मधील बदलांच्या संदर्भात व्हॉल्यूममधील बदल हा बाजारातील ट्रेंड निर्धारित करण्यात मदत करतात।
| किंमतीच्या संबंधात व्हॉल्यूममध्ये होणार बदल | किंमतीच्या संबंधात व्हॉल्यूममध्ये होणार बदल | किंमतीच्या संबंधात व्हॉल्यूममध्ये होणार बदल |
| OI मधील बदलाव | LTP मधील बदलाव | ट्रेड पोजीशन |
| Increases | Positive | Bullish |
| Increases | Negative | Bearish |
| Decreases | Positive | End of Bullish Trend |
| Decreases | Negative | End of Bearish Trend |
Implied Volatility Meaning in Marathi
IV इम्प्लॉइड वोलैटिलिटी चे प्रतिनिधित्व करत असते जे, भविष्यामध्ये होणाऱ्या प्राइसच्या चढाव किंवा उतार या बद्दल माहिती देते म्हणजेच किंमतींच्या हालचालीं याबद्दल माहिती देते।
उच्च IV उच्च चढाव किंवा उतार दर्शवते। आणि याच्या विरुद्ध, कमी IV लो रिस्क आणि रिटर्न याविषयी माहिती देण्यासाठी उपयुक्त आहे।
कोणतीही बातमी, कार्यक्रम किंवा घोषणा IV च्या किमतीला वाढवू शकते। जे कि थेट कॉल -अँड-पुट ऑप्शनची प्रीमियम किंमत वाढवते।
Bid and Ask Price and Quantity in Marathi
Bid आणि Ask प्राइस हि मालमत्तेची मागणी आणि पुरवठा ओळखण्यात मदत करत असते। कारण ते एखाद्या विशिष्ट स्ट्राइक किंमत या साठी खरेदी ऑर्डर आणि विक्री ऑर्डरची संख्या सांगते।
Bid आणि ask प्राइस मालमत्तेच्या खरेदी आणि विक्री ऑर्डर मध्ये उद्धृत केलेल्या किंमतीचा संदर्भ देते। जर किंमत LTP च्या वर असेल तर ते मागणी वाढत आहे असे संकेत देत असतात।
Option Greeks in Marathi
ऑप्शन ग्रीक हा एका असा आर्थिक मेट्रिक्स आहे। जो ऑप्शन कॉन्ट्रॅक्टच्या प्राइस मधील बदल निर्धारित करण्यात मदत करते।
ग्रीक हे चार प्रकार असतात : डेल्टा, थीटा, वेगा आणि गामा।
हे सर्व ऑप्शन ग्रीक, प्रीमियम मधील बदल आणि ऑप्शन कराराचे वेळ मूल्य निश्चित करण्यात मदत करतात। येथे या ग्रीकांचे वर्णन दिले गेले आहे।
Delta in Marathi
हा ऑप्शन ग्रीक हा त्या दराचे प्रतिनिधित्व करते। ज्यावर अंतर्निहित मालमत्तेच्या मूल्याच्या संबंधात एका ऑप्शन ची किंमत बदलते।
जर अंतर्निहित मालमत्तेची किंमत रु 1 ने बदलली तर ऑप्शन ग्रीक चा डेल्टा 0.2 झाल्या वर, ऑप्शनची किंमत रु 0.2 ने बदलून जाईल। सामान्यत: डेल्टा वैल्यू हि -1 ते 1 च्या श्रेणीच्या दरम्यान असते . कॉल ऑप्शनसाठी, डेल्टा हा 0 ते 1 पर्यंत असतो , तर तोच पुट ऑप्शनसाठी तो -1 ते 0 या पर्यंत आहे।
जेव्हा एखादा ऑप्शन “In the money” असतो (जेव्हा कॉल ऑप्शनमधील स्पॉट किंमत हि स्ट्राइक किंमतीपेक्षा जास्त असते किंवा पुट ऑप्शनमधील जेव्हा स्ट्राइक किंमत हि स्पॉट किंमतीपेक्षा जास्त असते)। तेव्हा डेल्टा मूल्य कॉल ऑप्शनसाठी 1 किंवा पुट ऑप्शन यासाठी –1 पर्यंत पोहोचत असते।
डेल्टा समजून घेण्याचा दुसरा आणखी एक मार्ग म्हणजे तो in-the-money ऑप्शन कालबाह्य होण्याची संभाव्यता निर्धारित करण्यात मदत करते। म्हणून, जर डेल्टा 0.2 असेल तर याचा अर्थ असा की, ऑप्शन चा इन द मनी एक्सपायर होण्याची शक्यता 20% आहे।
Theta in Marathi
आता जसे कि प्रत्येक ऑप्शन हा त्याच्या एक्सपाइरी सोबत येतो। त्यामुळे जसजशी एक्सपाइरी ची तारीख जवळ येते तसतसे ऑप्शनचे मूल्य हे कमी होत जाते। याला ऑप्शन मध्ये टाइम डीके (time decay in options in Marathi) असे म्हणतात, आणि त्याची गणना थीटा याद्वारे केली जाते।
याचा फायदा त्या ऑप्शन विक्रेत्याला होतो। जो प्रत्येक बुडत्या दिवसाबरोबर घटत्या प्रीमियमच्या किमती सोबत नफा कमावतो।
Vega in Marathi
Vega हा असा एक ग्रीक पर्याय आहे। जो इम्प्लॉइड वोलैटिलिटी यामधील बदलांच्या संबंधात एका ऑप्शनच्या किंमतीमध्ये येणाऱ्या बदलाला मोजतो। जर मालमत्तेची अस्थिरता एका ठराविक टक्केवारीने वाढली किंवा कमी झाल्यास, तर ऑप्शनची किंमत वेगाच्या रकमेने वाढेल किंवा कमी होईल।
इम्प्लॉइड वोलैटिलिटी आणि ऑप्शन वैल्यू थेट प्रमाणबद्ध आहेत। आणि इम्प्लॉइड वोलैटिलिटी मध्ये वाढ किंवा घट झाल्यामुळे प्रीमियम हा किती वैल्यू ने वाढेल किंवा कमी होईल ,हे वेगा वरून मोजले जाऊ शकते।
Gamma in Marathi
एकीकडे, स्पॉट व्हॅल्यू आहे जी जसजसे डेल्टा बदलतो, त्यानुसार ती बदलत असते परंतु त्या सोबतच जेव्हा ऑप्शन चे इन-द-मनी किंवा आउट-ऑफ़-द-मनी होत असते तेव्हा देखील डेल्टा बदलत असतो डेल्टा यामधील बदल निश्चित करण्यासाठी, गॅमा नावाचा आणखी एक ऑप्शन ग्रीक आहे। जो सेकंड-डिग्री ऑर्डर म्हणून काम करते आणि डेल्टा व्हॅल्यूमधील आलेल्या परिवर्तनाला मोजते।
लॉन्ग ऑप्शन , कॉल असो कि पुट असो , त्याचा गामा हा नेहमी सकारात्मक असतो आणि हे नंतर सर्वाधिक एट-द-मनी (जेव्हा स्ट्राइक किंमत स्पॉट किमतीच्या बरोबरीचे असते) ऑप्शन साठी असते।
PCR in Option Chain
आता वरील डेटा बाजारातील दिशा, लिक्विडिटी आणि ओपन पोजीशन ची संख्याचे विश्लेषण करण्यात मदत करतो। एका ट्रेडरला योग्य पोझिशन्स घेण्यासाठी किंमत कृती किंवा निर्देशकांसह या डेटाचा उपयोग करू शकतो।
याव्यतिरिक्त, ऑप्शन चेन पीसीआर वर डेटा प्रदान करते। ज्याला पुट कॉल रेशो असेसुद्धा म्हटले जाते। ऑप्शन्स चेन यामधील पीसीआर संपूर्ण बाजारातील एकूण भावना निश्चित करण्यात मदत करते।
हे पुट ऑप्शनच्या एकूण OI मूल्याशी कॉल ऑप्शनच्या OI मूल्याचे गुणोत्तर आहे।
म्हणून , सामान्यतः OI आपल्याला ऑप्शन सेलरची माहिती प्रदान करते। म्हणून 1 पेक्षा जास्त असलेले पीसीआर मूल्य तेजीचा बाजार असल्याचे संकेत देते तर 1 पेक्षा कमी असलेले पीसीआर मूल्य मंदीच्या बाजारातील भावना दर्शवते।
PCR Kase Kadhle Jate
आता येथे PCR साठी शेअर मार्केटचे गणित समजून घेऊया। येथे समजण्यासाठी आपण एक उदाहरण घेऊया आणि असे गृहीत धरू की पुटचा OI 1500 आहे आणि Call OI 1800 आहे।
पीसीआर = कुल पुट ओआई/कुल कॉल ओआई
म्हणजे 1500/1800 = 0.8
आता वरील उदाहरणामध्ये उत्तर 1 पेक्षा कमी आले आहे व ते 1 पेक्षा कमी असल्यास याचा अर्थ होतो कि कॉल ऑप्शनपेक्षा पुट ऑप्शन विक्रेते जास्त आहेत। व ते मंदीचा बाजार दर्शवते।
बाजारातील भावना समजून घेण्यासाठी आणि योग्य माहिती पूर्वक ट्रेडिंग निर्णय घेण्यासाठी पुट-कॉल गुणोत्तराचे विश्लेषण हे एक आवश्यक साधन आहे।
सहसा पुट ऑप्शन्सचा वापर बाजारातील कमकुवतपणा पासून बचाव करण्यासाठी किंवा बाजारातील होणाऱ्या घसरणीचा अंदाज लावण्यासाठी केला जातो।
तर कॉल ऑप्शन्सचा वापर बाजारातील शक्तींविरूद्ध बचाव करण्यासाठी किंवा बाजारातील होणाऱ्या बढतीच्या हालचालींवर दांव लावण्यासाठी केला जातो।
तथापि, हे लक्षात घेणे अतिशय महत्त्वाचे आहे की पुट-कॉल गुणोत्तराच्या स्वतःच्या काही मर्यादा आणि त्या मध्ये काही कमतरता आहेत। बाजारभावाच्या अनिश्चिततेचा प्रभावीपणे सामना करण्यासाठी गुंतवणूकदारांनी या मर्यादा चांगल्या प्रकारे समजून घेतल्या पाहिजेत।
म्हणून इतर डेटा आणि किंमत कृती धोरणे किंवा निर्देशकांसह पीसीआर डेटा वापरण्याची शिफारस केली जाते।
निष्कर्ष
जर तुम्ही एक नवशिक्या ट्रेडर असाल आणि तुम्हाला ऑप्शन मध्ये ट्रेडिंग कसा करायचा हे जाणून घ्यायचे असेल तर ऑप्शन चेन हे आपल्यासाठी एक अतिशय शक्तिशाली साधन आहे जे तुम्हाला डेरिव्हेटिव्ह मार्केटमध्ये मौल्यवान अंतर्दृष्टी प्रदान करण्या मध्ये आपल्याला मदत करू शकते।
ऑप्शन चेन शिकून, एक ट्रेडर कॅल्क्युलेटिव निर्णय घेण्यास सक्षम बनू शकतो।
परंतु नेहमी लक्षात ठेवा की ऑप्शन्स ट्रेडिंगमध्ये जोखीम असते आणि त्यासाठी सखोल संशोधन करणे, योग्य सल्ला घेणे आणि विवेकपूर्ण जोखीम व्यवस्थापनाचा अभ्यास करणे व त्याचा सराव करणे महत्वाचे आहे।
आणि जर तुम्हाला ऑप्शन ट्रेडिंग कसे शिकायचे हे जाणून घ्यायची असेल व त्या बद्दल संपूर्ण माहिती हवी असेल तर त्यासाठी मध्ये Stock Pathshala द्वारे stock market classes आपले नावनोंदणी करू शकता आणि त्या मध्ये तुम्ही ऑप्शन चेन देखील एक्सप्लोर करू शकता।
Before investing capital, invest your time in learning Stock Market.
Fill in the basic details below and a callback will be arranged for more information:
