लहानपणापासूनच आपल्याला वेळेचे मूल्य माहित आहे, आपल्या दिवसातील प्रत्येक मिनिट ,हा आपल्यासाठी महत्वाचा असतो। आणि तो प्रत्येक मिनिट जर, कार्यक्षमतेने वापरल्यास तर त्याची आपल्याला मूल्य वाढण्यास मदत होते। ही वस्तुस्थिती ऑप्शन्स ट्रेडिंगमध्ये अतिशय उत्तम प्रकारे स्पष्ट केली आहे। जसे कि ऑप्शन प्रीमियमचे मूल्य प्रत्येक बुडत्या दिवसासोबत कमी होत जाते। सोप्या शब्दात सांगायचं झालं तर, ऑप्शन मध्ये टाइम डीके हे होत असते (time decay in options in marathi).
टाईम डीके ही अशी जादूची छडी आह। जी ऑप्शन विक्रेत्यांना बाजारातील बहुतांश परिस्थितींमध्ये नफा कमविण्याची संधी देते.
आजच्या या लेखामध्ये ऑप्शन मध्ये टाइम डीके म्हणजे काय ? आणि कोणत्या प्रकारे त्याची वैल्यू प्रभावित होतो हे जाणून घेणार आहोत।
ऑप्शन्स ट्रेडिंगमध्ये टाइम वैल्यू काय आहे?
प्रत्येक ऑप्शन कॉन्ट्रॅक्टमध्ये प्रीमियम मूल्य असते। जे ऑप्शन खरीदार द्वारे विक्रेत्याला ट्रेड सेटल करण्याच्या अधिकार यासाठी भरलेली प्रीमियम किंमत असते। परंतु असे केलेच पाहिजे असे बंधन नसते। आता, या प्रीमियममध्ये आंतरिक मूल्य आणि वेळ मूल्य या दोघांचा पण समाविष्ट आहे।
ऑप्शन ट्रेडिंगमध्ये (option trading in Marathi) आतंरिक मूल्य ,अंतर्निहित मालमत्तेची स्ट्राइक प्राइस व स्पॉट प्राईस यामधील फरक आहे, यासोबतच ऑप्शन सेलर ऑप्शनच्या एक्सपायरीनुसार टाइम व्हॅल्यू देखील मिळवू शकतो।
उदाहरणार्थ, एक परिस्थिती विचारात घेऊ या, जिथे निफ्टी 18000 वर ट्रेड करत आहे। ट्रेडर A बाजार बुलिश आहे आणि म्हणून त्याने निफ्टी 17800 CE चा एक लॉट ₹250 वर विकत घेतला। मुदत संपायला 4 दिवस बाकी आहेत। या अर्थाने, ट्रेडर A ला जेव्हा मार्केट 17800 च्या वर एक्सपायर होते। तेव्हा ट्रेड सेटल करण्याचा अधिकार मिळाला। पण सध्याचे बाजारभाव पाहता ते आधीच 200 अंकांच्या वर आहे। स्पॉट प्राईस आणि स्ट्राइक प्राईसमधील हा फरक पर्यायाचे अंतर्गत मूल्य आहे.
इथे जर शेअर मार्केटच्या गणितानुसार ,इंट्रीन्सिक व्हॅल्यू काढली तर इंट्रीन्सिक व्हॅल्यू हि (intrinsic value of share meaning in Marathi ) 200 आहे, तर मग इथे विक्रेता ₹ 250 चा प्रीमियम का बरं मागत आहे?
तर , कारण म्हणजे एक्सपायरी ला अजून 4 दिवस बाकी आहेत। आणि बाजारभाव सध्याच्या बाजारभावापेक्षा म्हणजेच रु 18000 च्या वर संपण्याची शक्यता आहे। म्हणून, अतिरिक्त ₹५० वेळेचे मूल्य आहे।
प्रत्येक बुढत्या दिवसासोबत, एक्सपायरी होण्यासाठी कमी वेळ शिल्लक राहील, आणि त्यामुळे प्रीमियम याचे वेळेचे मूल्य कमी होईल. म्हणजेच ऑप्शन प्रीमियम मध्ये टाइम डीके (time decay in options in Marathi ) होत जाईल.हा एक अवमूल्यन घटक आहे।
ज्यामुळे ऑप्शन प्रीमियमची किंमत कमी होते. ऑप्शन चेन मधील स्टॉकची किंमत, व्याजदर आणि IV यासारखे इतर सर्व चल स्थिर राहतात. हे या गृहितकावर आधारित आहे. म्हणूनच , जर शेअर बाजार एका विशिष्ठ रेंज चालत राहिला तर ₹50 चे वेळेचे मूल्य एका विशिष्ट मूल्याने कमी होईल.
आता येथे, असा प्रश्न उद्भवतो की प्रीमियममधील वेळेचे मूल्य कितीने कमी होते? याची गणना करण्यासाठी ग्रीक थीटा चा उपयोग केला जातो।
What is Theta in Options in Marathi?
वर चर्चा केल्याप्रमाणे, टाइम डीके ऑप्शन प्रीमियमचे अवमूल्यन प्रतिबिंबित करते। ज्याची गणना ग्रीक ‘थीटा‘ पर्याय वापरून केली जाते। हा त्या दाराला दर्शवितो ज्या वर ऑप्शन आपले मूल्य गमावतात। ऑप्शन चेन मध्ये थीटा नकारात्मक संख्येद्वारे दर्शविला जातो। कारण ते ऑप्शन खरेदीदाराला (जे बाजारात प्रीमियम भरत असतात त्यांना ) घटत्या प्रीमियमची माहिती देते।
आता हे मूल्य कुठे सापडणार? बरं, ऑप्शन चेन (option chain analysis in Marathi) हेच सूचित करते। एका प्रगत ऑप्शन चेनमध्ये , खाली दाखवल्याप्रमाणे, तुम्ही ग्रीक, थीटा, डेल्टा, गामा आणि वेगा हे सर्व पर्याय पाहू शकता।
एटीएम पर्याय पाहता, थीटा हे -११ समान आहे। याचा अर्थ प्रत्येक मावळत्या दिवसाबरोबर, तुमच्या ऑप्शन चे मूल्य ₹11 ने कमी होईल। पण येथे हे लक्षात घेणे महत्त्वाचे आहे, की मूळ अन्तर्निहित सम्पति बदलत आहे की नाही याची पर्वा न करता ऑप्शन प्रीमियमचे मूल्य प्रत्येक मावळत्या दिवसाबरोबर कमी होत जाते।
दुसऱ्या शब्दांत सांगायचे तर,ऑप्शनची एक्सपायरी जशी जशी जवळ येत येते तसे तुमच्या प्रीमियमचे मूल्य 0 कडे सरकत राहते। याव्यतिरिक्त, वेगवेगळ्या स्ट्राइक किमतींमध्ये भिन्न थीटाचे मूल्ये वेगळे असतात। ज्याचे तपशील खाली दिलेल्या ऑप्शन चेन मध्ये दिले आहेत।
या फरकाचे विश्लेषण करताना असा निष्कर्ष काढण्यात आला की, एटीएम जवळील ऑप्शनचे थीटा मूल्य डीप आयटीएम आणि ओटीएमपेक्षा जास्त आहे। याचा अर्थ असा कि डीप ऑप्शन कॉन्ट्रॅक्टसाठी ऑप्शन प्रीमियम कमी दराने कमी होतो।
आता, एक्सपायरीच्या संदर्भात या फरकांचे विश्लेषण करूया। हे समजून घेण्यासाठी, येथे दोन भिन्न एक्सपायरी तारखा आणि संबंधित थीटा मूल्ये याची माहिती दिली आहे:
सर्वात जवळची मुदत 8 जून आहे। जेथे एटीएम ऑप्शनसाठी म्हणजेच निफ्टी 18650 जेथे थीटा मूल्य कॉल आणि पुट दोन्ही ऑप्शनसाठी –11 आहे। दुसरीकडे, 15 जूनच्या शेवटच्या समाप्तीसाठी थीटा पाहता, एटीएम ऑप्शनसाठी थीटा मूल्य -6 आहे।
याचा अर्थ एक्सपायरीच्या जवळ थीटाचे मूल्य वाढते आणि म्हणून एक्सपायरी तारीख जवळ येताच ऑप्शन त्याचे मूल्य गमावतो।
खालील दिलेल्या ग्राफ मध्ये समाप्ति तारखेच्या संदर्भात थीटा क्षयचा कल दर्शविला गेला आहे।
येथे लाल रेषा एटीएम ऑप्शनचा थीटाचा होणार क्षय दर दर्शविते आहे। तर हिरवा आणि निळा हे ओटीएम आणि आयटीएम ऑप्शनसाठी अनुक्रमे एक्सपायरी संदर्भात थीटा बदलण्याचे दर या विषयी माहिती देत आहेत।
वरील आलेखावरून हे स्पष्ट होते की, ऑप्शन हा जसजसा त्याच्या एक्सपायरीच्या जवळ येईल, तसा तसा ओटीएम आणि आयटीएम ऑप्शनपेक्षा एटीएम ऑप्शन हे अधिक वेगाने त्यांचे मूल्य गमावतात।
निष्कर्ष
ऑप्शन्स ट्रेडिंगमध्ये वेळेचा क्षय हा एक महत्त्वाचा घटक आहे। जरी याचा उपयोग खरेदीदार आणि विक्रेता दोघेही करत असले, तरी ऑप्शन हे सहसा विक्रेत्याच्या बाजूने असते।
म्हणून, जर तुम्ही जर नवीन शिकणारे असाल व तुम्ही ऑप्शन ट्रेडिंग करू इच्छित असाल तर,म्हणून तुम्ह्लाला ऑप्शनमध्ये वेळ मूल्याची भूमिका विचारात घेणे अतिशय महत्त्वाचे आहे। कारण रेंज मार्केटमध्ये ते ऑप्शन खरेदीदारासाठी संभाव्य तोटा आणि ऑप्शन ट्रेडिंगमध्ये विक्रेत्याचा नफा वाढवण्यास मदत करते।
आणि जर तुम्हाला ऑप्शन ट्रेडिंग शिकायचे असेल तर स्टॉक पाठशाला हे ॲप तुम्ही डाउनलोड करा आणि विविध स्टॉक मार्केट क्लासेसद्वारे stock market classes मार्केटमध्ये ट्रेड करायला शिका।
Before investing capital, invest your time in learning Stock Market.
Fill in the basic details below and a callback will be arranged for more information:
